[ Pobierz całość w formacie PDF ]
rzy"a i ucich"a. Akademii na 3 maja i 11 listopada wi´cej nie by"o.
PieÊni przecieÝ kszta"towa"y prawdziwy nasz patriotyzm. Âpiewano
najcz´Êciej a capella, czyli bez muzycznego akompaniamentu, nato-
miast wielog"osowo i po dok"adnym przestudiowaniu zarówno nut
(które kaÝda z uczestniczek chóru, choçby poza tym nie uczy"a si´ mu-
zyki, znaç musia"a doskonale), jak i tekstów. Od Bogurodzicy poprzez
inne historyczne pienia to wtedy juÝ pozna"yÊmy PieÊ’ Konfedera-
tów Barskich: Nigdy z królami nie b´dziem w aliansach / ani przed
wrogiem nie ugniemy szyi ... aÝ po dostojnie godne: Gaude Mater Po-
lonia i rzeÊkie Gaudeamus igitur iuvenes dum sumus. PieÊni religij-
ne, gregoria’skie odÊwi´tne lub niedzielne, Êpiewania mszalne tu nie
przynaleÝa"y i próby ich odbywa"y si´ osobno. Dochodzi" jeszcze
barwny folklor wraz z ta’cami polonez, krakowiak, kujawiak, obe-
rek, mazurek, aÝ po trojaka, w którym Zasiali górale owies, owies
i nawet skocznego Ýydowskiego sztajerka:
Jedzie Úydek powoli
Inaczej nie moÝna
Wiezie cztery kopy jaj
Trza jechaç z ostroÝna
Aj jaj aj jajaj
Ca"e cztery kopy jaj...
By" i Czerwony pas, za pasem bro’ zako’czony ràczym: Dla Hu-
cu"a nie ma Ýycia jak na po"oninie / Gdy go losy w do"y rzucà wnet
z t´sknoty ginie ... i Góralu, czy ci nie Ýal ... pieÊ’ zwarta i dêwi´cz-
na w zgodnym chórze, jakÝe póêniej obÊliniona i obrzydzona w zbio-
rowych be"kotach pijackich, i regionalne:
Na Kujawach powiadajà,
Úe tam duÝy posag dajà
Cztyry syry, dzban maÊlanki
Ca"y posag Kujawianki...
- 106 -
i rozlewne Wilio, o Wilio i t´sknie Ýa"oÊliwe:
U susida chata bi"a
u susida Ýinka my"a
a u mene syrotjinki
ani chaty ani Ýinki...
aÝ po bu’czuczno-sm´tne:
Umar"a mi matka, ociec
Do pola wygna" brat
Co ja teraz biedny ch"opak
B´d´ Ýy" b´d´ jad"?
Czy ja pójd´ po pytaniu
Z torbà dziad, z torbà dziad
Czy ja b´d´ si´ cygani"
¸azi", "ga", cudze krad"...
i rozliczne legionowe, wÊród których prym wodzi"y Bia"e róÝe, któ-
rych refren: tam pod Lwowem, gdzie w wojence pad" / wyrós" na
mogile bia"ej róÝy kwiat obchodzono z ko’cem lat trzydziestych na
paluszkach, eufemistycznie wywodzàc: tam pod borem .
Troch´ to by"o tak jak w PieÊni o ziemi naszej: Pi´kna nasza Polska
ca"a / pi´kna, Ýyzna i niema"a i tylko skàpe na szcz´Êcie Êpiewa-
nia marynistyczne mog"y, zaiste, nawet doÊç odporne istoty przypra-
wiç o solidnà chorob´ morskà:
WolnoÊci s"o’ce pie-e-e-Êci lazur,
¸Ã³dê nasza p"ynie w Êwiata dal,
Z okr´tu dumnie polska flaga
UÊmiecha si´ do z"otych fal.
I póki kropla jest w Ba"tyku
Polskim morzem b´dziesz Ty!
Bo o Twe wody szmaragdowe
P"yn´"a krew i nasze "zy...
Co by tam Skandynawowie i inne nadba"tyckie nacje o tej piosence
pomyÊla"y dociec chyba nietrudno aleç nast´pna z tegoÝ repertu-
aru by"a bodaj jeszcze gorsza:
- 107 -
Úadne si"y, Ýadna burza
Nie odbierze morza nam
Nasza flota choç nieduÝa
Wiernie strzeÝe jego bra-a-a-am
Morze nasze morze
Wiernie ciebie b´dziem strzec.
Mamy rozkaz ci´ utrzymaç
Albo na dnie na dnie twoim lec...
refren zaÊ podkreÊla" jeszcze uroczyÊcie: albo na dnie z honorem
lec! .
Kolejnym wspornikiem tego programu by"y wycieczki. Najpierw
krótkie, regionalne. Od pól i lasów a pobliska Puszcza Kampinoska
pi´kna wówczas jeszcze by"a i Ýadnymi miazmatami techniki nietkni´-
ta po najbliÝsze okolice. ¸owicz BoÝe Cia"o i wstrzàsajàcy salwami
procesyjny pochód (a jak póêniej w ogródkach restauracyjnych sma-
kowa"y m"ode, faszerowane kurczaki ze ÊwieÝutkà mizerià!) pasiaki
wycinanki. Stolica: wi´c Zamek i ¸azienki, Belweder (przez ogrodze-
nie ale z jakà legendà!); ciep"y urok Starówki. Póêniej juÝ naprawd´
krajoznawcze i co najmniej tydzie’ dziesi´ç dni trwajàce: Kraków,
Wawel, koÊció" Mariacki, legenda Sukiennic, ale i przysi´ga Naczelni-
ka na Rynku i kopiec KoÊciuszki (same wozi"yÊmy póêniej w szkol-
nej delegacji i niema"ym pocie czo"a taczkami piasek na pobliski ko-
piec Pi"sudskiego). Tatry i Giewont, dla starszych i bardziej juÝ wy-
sportowanych Granaty, dla m"odszych Kalatówki, StràÝyska, Cho-
cho"owska. Stroje i Êpiewki góralskie (stàd zna"yÊmy pi´knà kol´d´:
Oj maluÊki, maluÊki, maluÊki jako r´kawicka / Alibo li tez jakoby, ja-
koby kawa"ecek smycka ...), ciupagi, rzeêbione szkatu"ki i talerze
(jeszcze si´ wówczas nie namnoÝy"o niemoÝliwej pamiàtkarskiej tan-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]