[ Pobierz całość w formacie PDF ]
kobiet niesprawiedliwie, lecz szczodrze". [iv]
[i]
Epstein, op. cit., p. 175.
[ii]
Ibid., p. 121.
[iii]
Gage, op. cit., p. 142.
[iv]
B. Aisha Lemu and Fatima Heeren, Woman in Islam (London: Islamic Foundation,
1978) p. 23.
14. Los Wdów
Ze względu na fakt, i\ Stary Testament nie uznaje praw kobiet do spadku,
wdowy w społeczeństwie \ydowskim znajdowały się w bardzo trudnej sytuacji.
Spadkobiercy w linii męskiej, dziedziczący po zmarłym mę\u zobowiązani byli
ło\yć na ich utrzymanie z otrzymanego spadku.
Jednak\e, wdowy nie miały mo\liwości wyegzekwowania tego zabezpieczenia
i utrzymywały się \yjąc na łasce innych ludzi. Dlatego, kobiety owdowiałe w
staro\ytnym Izraelu zaliczały się do najni\szej grupy społecznej, a
wdowieństwo uznawane było za symbol ogromnej degradacji.(Ks. Izajasza
54:4). Cię\kie poło\enie wdów w biblijnej tradycji, to nie tylko pozbawienie
jakichkolwiek praw do spadku mę\a. Zgodnie z Księgą Rodzaju 38,
bezdzietna wdowa musiała wyjść za mą\ za brata mę\a, nawet je\eli był ju\
on \onaty, w celu poczęcia potomka, co zapewniać miało przetrwanie imienia
nie\yjącego brata.
33
"Wtedy Juda rzekł do Onana: Idz do \ony twego brata i dopełnij z nią
obowiązku szwagra, a tak sprawisz, \e twój brat będzie miał potomstwo." (Ks.
Rodzaju 38:8)
Zgoda wdowy na mał\eństwo nie była wymagana. Traktowano ją jako część
majątku zmarłego mę\a, a do jej zadań nale\ało zapewnienie mę\owi
potomstwa. To prawo biblijne jest wcią\ praktykowane we współczesnym
Izraelu, [i] gdzie bezdzietna wdowa przekazywana jest w spadku bratu
zmarłego. Je\eli jest on zbyt młody, by ją pojąć za \onę, musi ona poczekać
a\ osiągnie wiek uprawniający do zawarcia mał\eństwa. Je\eli brat zmarłego
odmówi jej poślubienia, jest wolna i mo\e wyjść za mą\ za mę\czyznę,
którego sama wybierze. Jest dość powszechnym zjawiskiem, fakt
szanta\owania wdów przez szwagrów w celu odzyskania przez nie wolności.
Wśród pogańskich Arabów przed nadejściem Islamu, równie\ panowały
podobne praktyki. Wdowa uznawana była za część majątku mę\a, dziedziczyli
ją męscy potomkowie, zwykle wydawana była za mą\ za najstarszego syna z
innej \ony zmarłego. Koran ostro zaatakował i obalił ten poni\ający obyczaj:
"Nie pojmujcie za \ony kobiet, które były \onami waszych ojców,
chyba \e to miało miejsce w przeszłości. Zaprawdę, to jest
wszeteczeństwo i obrzydliwość - i jak\e zła droga" (Koran, 4:22)
Biblijna tradycja tak bardzo poni\ała wdowy oraz kobiety rozwiedzione, \e
kapłan nie mógł o\enić się ani z wdową, ani z kobietą rozwiedzioną ani z
kobieta zhańbioną:
"Za \onę wezmie tylko dziewicę. Nie wezmie za \onę ani wdowy, ani
rozwódki, ani pohańbionej, ani nierządnicy: \adnej z takich nie wezmie, ale
wezmie dziewicę spośród swych krewnych. Nie zbezcześci potomstwa między
krewnymi." (Ks. Kapłańska 21:13-15)
We współczesnym Izraelu, potomkowie kasty Cohen ów (najwy\si kapłani w
czasach Zwiątyni) nie mogą \enić się z rozwódkami, wdowami i
prostytutkami. [ii] W \ydowskim prawodawstwie, kobieta, która owdowiała trzy
razy i której mę\owie umarli w naturalną śmiercią, uznawana jest za
"fatalną" i nie wolno jej ponownie wyjść za mą\. [iii]
Koran, z drugiej strony, nie uznaje ani istnienia kast ani kobiet fatalnych.
Wdowy oraz rozwódki mogą wstępować w związki mał\eńskie z kimkolwiek
zechcą. Koran nie obarcza \adnym piętnem ani wdowy ani rozwódki.
34
"Kiedy dajecie rozwód kobietom, to po upływie oznaczonego dla nich
czasu albo je zatrzymajcie w sposób uznany zwyczajem, albo te\
zwolnijcie. Ale nie zatrzymujcie ich wbrew woli, abyście nie popełnili
przestępstwa. A ten, kto to czyni, jest niesprawiedliwy dla siebie
samego. Nie bierzcie sobie znaków Boga za przedmiot \artów!" (Koran,
2:231)
"Niektórzy spośród was umierają i pozostawiają \ony; one powinny
oczekiwać samotne przez cztery miesiące i dziesięć dni. A po
wypełnieniu się ich czasu nie będziecie mieć \adnej winy z racji tego,
jak one ze sobą postąpią, zgodnie z przyjętym zwyczajem."(Koran,
2:234)
"A ci z was, którzy umierają i zostawiają swoje \ony, powinni
pozostawić im zapis: utrzymanie na rok bez zmuszania ich do
odejścia. A jeśli odejdą,' to nie będziecie mieli grzechu z powodu tego,
co one z sobą uczynią, zgodnie z przyjętym zwyczajem." (Koran, 2:240)
[i]
Hazleton, op. cit., pp. 45-46.
[ii]
Ibid., p. 47.
[iii]
Ibid., p. 49.
15. Poligamia
Skupimy się teraz na bardzo istotnym problemie poligamii. Wiele społeczności
w czasach staro\ytnych praktykowało wielo\eństwo. Nie potępia go Biblia,
wręcz przeciwnie - Stary Testament i pisma rabiniczne zaświadczają o jego
legalności. Twierdzi się, \e król Salomon miał 700 \on oraz 300 konkubin (1
Ks. Królów 11:3), równie\ król Dawid miał więcej ni\ cztery \ony, poza
licznymi kochankami (2 Ks. Samuela 5:13). Stary Testament reguluje nawet
podział spadku pomiędzy synów od poszczególnych \on. (Ks. Powtórzonego
Prawa 22:7). Jedyną restrykcją dotyczącą poligamii jest zakaz zawierania
mał\eństwa z siostrą \ony. (Ks. Kapłańska 18:18). Talmud doradza najwy\ej
cztery \ony. [i] śydzi europejscy kontynuowali praktykę wielo\eństwa a\ do
siedemnastego wieku, \ydzi dalekowschodni a\ do osiedlenia się w Izraelu,
35
gdzie zabroniło tego prawo cywilne. Aczkolwiek prawo religijne, które
uniewa\nia prawo cywilne, na wielo\eństwo zezwala. [ii]
A Nowy Testament? Ojciec Eugene Hillman, autor wielce interesującej ksią\ki
"Rozwa\ania nad wielo\eństwem", pisze: "Nigdzie w Nowym Testamencie nie
znajduje się \aden wyrazny nakaz mał\eństw monogamicznych lub \aden
wyrazny zakaz praktykowania poligamii." [iii] Jezus nie wypowiadał się
przeciwko poligamii, chocia\ praktykowana była ona przez współczesnych mu
\ydów. Ojciec Hillman podkreśla fakt, ze Kościół w Rzymie, zabronił poligamii,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]